![](/media/lib/377/n-aksum3-e42daf6baaac8721a5531b7c8cc1a630.jpg)
Beta Samati: zaginione miasto tajemniczego Królestwa Aksum
11 grudnia 2019, 05:45To jedna z najważniejszych starożytnych cywilizacji, ale ludzie Zachodu o tym nie wiedzą. Poza terenami Egiptu i Sudanu to najstarsza ważna cywilizacja Afryki, mówi Michael Harrower z Uniwersytetu Johnsa Hopkinsa. Wraz z zespołem odkrył on w Etiopii miasto, które było zamieszkane przez 1400 lat. Miasto należało do Królestwa Aksum
![](/media/lib/426/n-zeptosekunda-feeef3f9d400e3a840d82d108ab5d409.jpg)
Niemcy zmierzyli najkrótszy w historii odcinek czasu
16 października 2020, 11:46Niemieccy fizycy z Uniwersytetu im. Goethego we Frankfurcie dokonali najkrótszego w historii pomiaru czasu. We współpracy z naukowcami z DESY (Niemiecki Synchrotron Elektronowy) w Hamburgu i Instytutu Fritza Habera w Berlinie zmierzyli czas przejścia światła przez molekułę. Dokonany pomiar mieści się w przedziale zeptosekund.
![](/media/lib/443/n-jurczyk-cf6bcb312b42861603639b35c9d9ef5c.jpg)
NASA: lądowanie człowieka na Księżycu w 2024 jest mało prawdopodobne
19 lutego 2021, 10:17Inżynier Steve Jurczyk, pełniący obowiązki szefa NASA, poinformował, że lądowanie człowieka na Księżycu w 2024 roku wydaje się mało prawdopodobne. Przyczyną jest budżet z ostatnich 2 lat, w którym nie przyznano wystarczających środków, by rok 2024 był możliwy. W takiej sytuacji dokonujemy przeglądu planów, by wyznaczyć kolejną datę, stwierdził Jurczyk.
![](/media/lib/381/n-polaczenie-e1bee6f0190b04cece13ee6859b7a1b9.jpg)
Fale grawitacyjne mogą pomóc wyjaśnić asymetrię między materią i antymaterią
8 grudnia 2021, 17:02Ludzie, Ziemia czy gwiazdy pojawili się dlatego, że w pierwszej sekundy istnienia wszechświata wytwarzane było więcej materii niż antymaterii. Ta asymetria była niezwykle mała. Na każde 10 miliardów cząstek antymaterii pojawiało się 10 miliardów + 1 cząstka materii. Ta minimalna nierównowaga doprowadziła do stworzenia materialnego wszechświata, a fenomenu tego współczesna fizyka nie potrafi wyjaśnić.
![](/media/lib/502/n-wkosciele-d4cd6ea0f503f0c8776a3e82088fdfdf.jpg)
Wrocław: barokowe obrazy znalezione w klasztornej piwnicy zdobią prezbiterium kościoła św. Antoniego
4 maja 2022, 16:20W kościele św. Antoniego we Wrocławiu można zobaczyć część obrazów z cyklu "Cuda św. Antoniego" malarza barokowego Johanna Jacoba Eybelwiesera, ucznia słynnego Michaela Leopolda Willmanna. Po odzyskaniu w latach 90. kluczy do pomieszczeń piwnicznych obrazy zastawione regałami i niepotrzebnymi sprzętami odnalazł ojciec Joachim. Prace konserwatorskie rozpoczęły się w 2017 r. Kontynuowano je do końca 2020 r.
![](/media/lib/490/n-relief-0e175af91b337ca2aab358f0e499a14f.jpg)
Wiemy, gdzie narodziła się Czarna Śmierć
22 czerwca 2022, 05:26Czarna Śmierć, największa pandemia w historii, trwała w latach 1346–1353. Wiemy, że wywołała ją bakteria Yersinia pestis, jednak jej źródła pozostają tajemnicą. Naukowcy z Instytutu Antropologii Ewolucyjnej im. Maxa Plancka w Lipsku, Uniwersytetu w Tybindze oraz University of Stirling przebadali starożytne genomy Y. pestis i stwierdzili, że źródeł pandemii należy szukać w Azji Środkowej.
![](/media/lib/558/n-bonczarowska-f79e4542811de760696e2a4fc71d0817.jpg)
Bakteria dżumy stała się w XIX wieku bardziej zjadliwa. Niedługo potem zabiła 15 milionów osób
9 sierpnia 2023, 11:10Dżuma trapi ludzkość od 5000 lat. W tym czasie wywołująca ją Yersinia pestis ulegała wielokrotnym zmianom, zyskując i tracąc geny. Około 1500 lat temu, niedługo przed jedną z największych pandemii – dżumą Justyniana – Y. pestis stała się bardziej niebezpieczna. Teraz dowiadujemy się, że ostatnio bakteria dodatkowo zyskała na zjadliwości. Pomiędzy wielkimi pandemiami średniowiecza, a pandemią, która w XIX i XX wieku zabiła około 15 milionów ludzi, Y. pestis została wzbogacona o nowy niebezpieczny element genetyczny.
Testy nuklearne skalibrowały podziałkę czasową
2 stycznia 2012, 15:32Odrosty mchów antarktycznych traktuje się niekiedy jak odpowiedniki słojów przyrostu rocznego w drzewach. By móc określić wpływ pogody na warunki wzrostu, trzeba jednak umieć odczytać zapis z pędów. Dotąd nie udawało się tego zrobić, aż naukowcy wykorzystali testy broni nuklearnej sprzed półwiecza jako punkt kalibrujący podziałkę czasową.
![](/media/lib/161/n-kropla-d46798eeb023e5ac3bf8bddf9623ce37.jpg)
Dropleton - nowa, wyjątkowa kwazicząstka
4 marca 2014, 10:38Dropleton, nowo odkryta kwazicząstka, to zbiór elektronów i dziur znajdujących się wewnątrz półprzewodnika. To jednocześnie pierwsza kwazicząstka zachowująca się jak ciecz
![](/media/lib/249/n-babelki-19246b15a89279b054428413441d314c.jpg)
Pomysłowe i piękne: wirujące reaktory chemiczne Polaków na okładce Nature
2 października 2020, 10:25Dzięki sile odśrodkowej i wykorzystaniu cieczy o różnych gęstościach można opracować samoorganizujące się fabryki chemiczne. Zaproponowany przez Polaków pomysł na wirujące reaktory jest nie tylko sprytny, ale i piękny. Badania trafiły na okładkę prestiżowego Nature.